Na drie maand werken vanuit ons kot, organiseerde watercircle.be op 22 juni een tweede co‑creatieworkshop in kader van het KO-Waterproject met de vleesverwerkend nijverheid. Deze vond plaats in Van Der Valk te Drongen. Naast drie vertegenwoordigers van twee bedrijven was enkel het KO-Waterteam aanwezig om het event zo veilig en coronarproof mogelijk te laten verlopen. In tegenstelling tot de vorige co-creatieworkshop met de vleesverwerkend nijverheid, zijn deze keer bedrijven geselecteerd die grotere debieten hebben. Dit omdat hergebruik hier vaak economischer rendabel is, maar ook de druk voor een duurzaam watergebruik groter is.

De opzet van de co-creatieworkshop was, zoals altijd, om via dialoog tot mogelijke oplossingen te komen voor ieder zijn vragen. In deze discussie werden verschillende thema’s besproken.

Hieronder een samenvatting van de besproken onderwerpen.

Gebruik van alternatieve waterbronnen

Gebruiken van een andere kwaliteitswater bij een eerste spoeling. Mag dit van het FAVV?

En wat te doen bij het opwaarderen van water met het concentraat? Mag dit integraal geloosd worden op oppervlaktewater zoals FARYS dit doet? Dit mag, maar in tegenstelling tot FARYS moet de te lozen stroom aan de lozingsnormen voldoen. Er kan eventueel een verhoging van de concentraties aangevraagd worden bij de VMM, maar dit zal niet significant zijn en éénduidig toe te wijzen zijn aan een stijging door een hoger percentage aan hergebruik. Bovendien, deze verhoging hangt van verschillende aspecten af, zoals oa impact op het milieu en omgeving. Maar het is wel goed op te merken dat bij hergebruik de totale zoutvracht vaak daalt.

Gebruik van regenwater? Het bouwen van een installatie om regenwater te verwerken is vaak een grote investering voor de hoeveelheid hemelwater die er maar valt. Daarom is het mogelijk om, zoals verschillende wasserijen zoals bv Klaratex, het regenwater mee over de MBR te laten gaan. Voorts moet er ook gekeken worden naar voldoende regenwateropslag. Met een buffer moet je een dagdebiet kunnen bufferen. Daarnaast is er ook nog de keuze voor een boven- of ondergrondse buffer. Voordelen van een ondergrondse buffer zijn plaats, verminderde algen/bacterie groei omdat zon niet erop schijnt. Nadeel is dat het eerder moeilijk te reinigen valt. Daarnaast is er ook nog de mogelijkheid van de mestzak als opslag medium dat we in 2019 lanceerde en ondertussen werd uitgevoerd door wasserij Celco.

Ontharders

Ontharders geven bij regeneratie een zoute spui stroom. Dit kan mogelijks belastend zijn voor de waterzuivering. Daarom kan er ook gekeken worden naar het gebruik van nanofiltratie (NF) op het inkomende water ipv een ontharder. Nanofiltratie gaat voor 99% de tweewaardige ionen tegenhouden, dit zijn oa. Ca²⁺, Mg²⁺. Voordeel hierbij is de daling van de zoutlast. Nadeel echter is dat er meer water verbruikt wordt omdat de membrane moeten gereinigd en teruggespoeld worden. Bovendien staat NF op de limitatieve lijst van technologieën, waardoor deze technologie in aanmerking komt voor een financiële tegemoetkoming, namelijk de ecologiepremie plus.

Maar ontharders kunnen niet in alle gevallen door NF worden vervangen. Bijvoorbeeld wanneer er nitriet of nitraat moet worden tegengehouden.

Wateraudits

Vooraleer men aan waterhergebruik wil doen, dient men het watergebruik en verbruik in kaart te brengen. Dit kan enerzijds door zelf een vereenvoudigde wateraudit uit te voeren of door anderzijds een professionele wateraudit te laten uitvoeren door een technologieleverancier of consultant. Per definitie zal een wateraudit de balans opmaken van het inkomende water, het uitgaande water en wordt ze aangevuld met de individuele water verbruikers binnen het productieproces. Het doel van de wateraudit beoogt een verlaging in waterverbruik alsook een verhoging in efficiëntie (watergebruik). Bij een professionele wateraudit zal dus ook de link gemaakt worden naar de opportuniteiten en technologieën die deze besparingen kunnen bewerkstelligen. Dit inzicht zorgt er bovendien voor dat je kan besparen op de investering van je waterhergebruikinstallatie die perfect kan afgestemd worden op de reële noden van het bedrijf.

Hoe begin je aan een eigen wateraudit? Eerst en vooral “meten is weten”. Hoe meer debietsdata je voorhanden hebt, hoe beter. Idealiter wordt elk eenheidsproces in kaart gebracht. De hoeveelheid water die erin gaat, moet overeenkomen met de hoeveelheid water die er terug uitkomt en dus terecht komt in de waterzuivering of het product. Klopt dit niet, dan is er ergens een lek. Dit is helaas een vaak voorkomende ‘quick-win’ in waterbesparing. Nadat alle stromen, deelstromen en processen in kaart zijn gebracht, is het ook belangrijk om te kijken naar de benodigde kwaliteit van het water in elke proces. Hierbij is de vraag, ‘Is de kwaliteit van het water dat ik nu gebruik, echt nodig?’, belangrijk. Uiteraard kunnen lagere kwaliteiten van water enkel gebruikt worden als ze de voedselveiligheid niet in gevaar brengen. Een goed voorbeeld hiervan is gebruik van effluent water of regenwater voor het afspoelen van de buitenkant van vrachtwagens.

Indien u vragen hebt, laat u zeker bijstaan door een technologieleverancier of watercircle.be (info@watercircle.be)

Hergebruik

Vele bedrijven staan nog steeds wat weigerachtig tegenover hergebruik. Er is de schrik dat de kwaliteit van het water niet kan gegarandeerd worden. De case van Adriaens in Zottegem is een mooie case voor hergebruik (zie webinar ‘Wat kost water?’). Waterhergebruik kan men zien als “drinkwaterproductie”. Of vaak in de praktijk bestempeld als ‘proceswater van drinkbare kwaliteit’. De kwaliteitseisen voor dit water zijn al zeker even streng als voor de productie van drinkwater en wordt dus op heel wat parameters getest. Dit hoeft echter niet af te schrikken gezien dit al jaren door vele technologieleveranciers met succes wordt geïmplementeerd. Adriaens heeft, samen met zijn technologieleverancier AAQUA en Veolia, aan het FAVV kunnen aantonen dat conductiviteitsmetingen voldoende zijn om de kwaliteit van het water te bewaken. Indien er een afwijking gemeten zou worden, dan wordt het water via een automatische sturing direct in de riool geloosd zodat het proces gevrijwaard blijft van water dat niet aan de beoogde kwaliteit voldoet.

Belangrijk bij waterhergebruik is dat er goede afspraken worden gemaakt met de rioolbeheerder voor noodlozingen en met de drinkwaterleverancier voor noodlevering van water. Dit kan u zelf doen of kan u technologieleverancier u in bijstaan. Ook is het belangrijk om een stabiel werkende biologie te hebben. Dit is bij deze groep van bedrijven vaak een uitdaging omdat bij elke productie/batch de samenstelling van het lozingswater kan verschillen.

Enkele vuistregels

• Indien men enkel gebruik maakt van leidingwater en loost op riool, dan is hergebruik in de meeste gevallen rendabel
• Indien men gebruik maakt van grondwater, dan is hergebruik vaak niet rendabel.
• Een hergebruikinstallatie is meestal rendabel vanaf 100 m³/d maar is zeer afhankelijk van de situatie. Contacteer dus steeds een expert.
• Men mag niet vergeten dat het gezuiverd water ook terug naar de productie moet worden gebracht, meestal in een persleiding. Het hiervoor benodigde leidingwerk, de pompen, de buffertanks hebben een significant effect op de kost van een hergebruik project, zeker als de WZI een “ongunstige” ligging heeft op de bedrijfssite.